Lab.c 6.4 KB

123456789101112131415161718192021222324252627282930313233343536373839404142434445464748495051525354555657585960616263646566676869707172737475767778798081828384858687888990919293949596979899100101102103104105106107108109110111112113114115116117118119120121122123124125126127128129130131132133134135136137138139140141142143144145146147148149150151152153154155156157158159160161162163164165166167168169170171172173174175176177178179180181182183184185186187188189190191192193194195196197198199200201202203204205206207208209210211212213214215216217218219220221222223224225226227228229230231232233234235236237238239240241242243244245246247248249250251252253254255256257258259260261262263264265266267268269270271272273274275276277278279280281282283284285286287288289290291292293294295296297
  1. #include<stdio.h>
  2. #include<stdlib.h>
  3. #include<math.h>
  4. // Необязательный флаг для дебага (можно удалить)
  5. #define DEBUG 0
  6. // Фиксированная размерность матрицы (обрабатывается препроцессором, просто alias)
  7. #define N 10
  8. // Тип вектора
  9. typedef double vec[N];
  10. // Тип матрицы
  11. typedef double mat[N][N];
  12. // Скалярное произведение
  13. double dot(vec v, vec u) {
  14. double res = 0;
  15. for(int i = 0; i < N; i++) res += v[i]*u[i];
  16. return res;
  17. }
  18. // Прибавление вектора
  19. void add(vec v, vec u) {
  20. for(int i = 0; i < N; i++) {
  21. v[i] += u[i];
  22. }
  23. }
  24. // Вычитание вектора
  25. void sub(vec v, vec u) {
  26. for(int i = 0; i < N; i++) {
  27. v[i] -= u[i];
  28. }
  29. }
  30. // Умножение на скаляр
  31. void mul(vec v, double a) {
  32. for(int i = 0; i < N; i++) {
  33. v[i] *= a;
  34. }
  35. }
  36. // Умножение матрицы на вектор (res = m*v)
  37. void apply(mat m, vec v, vec res) {
  38. for(int i = 0; i < N; i++) {
  39. res[i] = 0;
  40. for(int j = 0; j < N; j++) {
  41. res[i] += m[i][j] * v[j];
  42. }
  43. }
  44. }
  45. // Умножение матриц (res = m*n)
  46. void multiply(mat m, mat n, mat res) {
  47. for(int i = 0; i < N; i++) {
  48. for(int j = 0; j < N; j++) {
  49. res[i][j] = 0;
  50. for(int k = 0; k < N; k++) {
  51. res[i][j] += m[i][k] * n[k][j];
  52. }
  53. }
  54. }
  55. }
  56. // Копирование матрицы (copy = m)
  57. void copy_mat(mat m, mat copy) {
  58. for(int i = 0; i < N; i++) {
  59. for(int j = 0; j < N; j++) {
  60. copy[i][j] = m[i][j];
  61. }
  62. }
  63. }
  64. // Получение j-ого столбца матрицы (res = m[*][j])
  65. void get_column(mat m, int j, vec res) {
  66. for(int i = 0; i < N; i++) {
  67. res[i] = m[i][j];
  68. }
  69. }
  70. // Получение i-ой строки матрицы (res = m[i][*])
  71. void get_row(mat m, int i, vec res) {
  72. for(int j = 0; j < N; j++) {
  73. res[j] = m[i][j];
  74. }
  75. }
  76. // Задание i-ого столбца матрицы (m[*][i] = col)
  77. void set_column(mat m, int i, vec col) {
  78. for(int j = 0; j < N; j++) {
  79. m[j][i] = col[j];
  80. }
  81. }
  82. // Нормализация столбцов матрицы
  83. void normalize(mat m) {
  84. vec v;
  85. for(int i = 0; i < N; i++) {
  86. get_column(m, i, v);
  87. double norm = sqrt(dot(v,v));
  88. mul(v, 1/norm);
  89. set_column(m, i, v);
  90. }
  91. }
  92. // Ортогонализация Грамма-Шмидта
  93. void ortogonalize(mat m) {
  94. vec v;
  95. vec u;
  96. for(int i = 0; i < N; i++) {
  97. get_column(m, i, v);
  98. for(int j = 0; j < i; j++) {
  99. get_column(m, j, u);
  100. double c = dot(v, u)/dot(u, u);
  101. mul(u, c);
  102. sub(v, u);
  103. }
  104. set_column(m, i, v);
  105. }
  106. normalize(m);
  107. }
  108. // QR-разложение (m = q*r)
  109. void qr_decomposition(mat m, mat q, mat r) {
  110. copy_mat(m, q);
  111. ortogonalize(q);
  112. vec v;
  113. vec u;
  114. for(int j = 0; j < N; j++) {
  115. get_column(m, j, v);
  116. for(int i = 0; i <= j; i++) {
  117. get_column(q, i, u);
  118. r[i][j] = dot(v, u);
  119. }
  120. for(int i = j+1; i < N; i++) r[i][j] = 0;
  121. }
  122. }
  123. // Транспонирование матрицы
  124. void transpose(mat m) {
  125. for(int i = 0; i < N; i++) {
  126. for(int j = 0; j < i; j++) {
  127. double d = m[i][j];
  128. m[i][j] = m[j][i];
  129. m[j][i] = d;
  130. }
  131. }
  132. }
  133. // Обращение верхне-треугольной матрицы (inv = r^{-1})
  134. void inverse_r(mat r, mat inv) {
  135. for(int i = 0; i < N; i++) {
  136. for(int j = 0; j < N; j++) {
  137. inv[i][j] = i == j ? 1./r[i][i] : 0;
  138. }
  139. }
  140. vec v;
  141. vec u;
  142. for(int j = 0; j < N; j++) {
  143. for(int i = j-1; i >= 0; i--) {
  144. get_row(r, i, v);
  145. get_column(inv, j, u);
  146. inv[i][j] = -dot(v, u)/r[i][i];
  147. }
  148. }
  149. }
  150. // Обращение матрицы (inv = m^{-1})
  151. void inverse(mat m, mat inv) {
  152. mat q;
  153. mat r;
  154. qr_decomposition(m, q, r);
  155. mat inv_r;
  156. inverse_r(r, inv_r);
  157. transpose(q);
  158. multiply(inv_r, q, inv);
  159. }
  160. // Решение СЛАУ методом QR-разложения
  161. void solve(mat m, vec v, vec sol) {
  162. mat inv;
  163. inverse(m, inv);
  164. apply(inv, v, sol);
  165. }
  166. // Чтение матрицы из файла
  167. void mat_from_file(char* filename, mat m) {
  168. double d;
  169. FILE* f;
  170. if ((f = fopen(filename, "r")) == NULL) return;
  171. for (int i = 0; i < N; i++) {
  172. for (int j = 0; j < N; j++) {
  173. fscanf(f, "%lf,", &d);
  174. m[i][j] = d;
  175. }
  176. }
  177. fclose(f);
  178. }
  179. // Красивая печать матрицы
  180. void print_mat(mat m) {
  181. for(int j = 0; j < N; j++) {
  182. printf("-----------|");
  183. }
  184. printf("\n");
  185. for(int i = 0; i < N; i++) {
  186. for(int j = 0; j < N; j++) {
  187. printf("%10.4lf |", m[i][j]);
  188. }
  189. printf("\n");
  190. for(int j = 0; j < N; j++) {
  191. printf("-----------|");
  192. }
  193. printf("\n");
  194. }
  195. }
  196. // Красивая печать вектора
  197. void print_vec(vec v) {
  198. for(int j = 0; j < N; j++) {
  199. printf("%10.4lf |", v[j]);
  200. }
  201. printf("\n");
  202. }
  203. int main(){
  204. // Матрица системы
  205. mat m;
  206. mat_from_file("lab_3.txt", m);
  207. printf("Coefficients: \n");
  208. print_mat(m);
  209. #if 1
  210. // Решение по умолчанию (x[i] = 2*i + 1)
  211. vec x;
  212. for(int i = 0; i < N; i++) {
  213. x[i] = 2*i+1;
  214. }
  215. // Свободный столбец уравнения (b = m*x)
  216. vec b;
  217. apply(m, x, b);
  218. printf("Constant terms: \n");
  219. print_vec(b);
  220. // Решение с помощью QR-разложения
  221. vec sol;
  222. solve(m, b, sol);
  223. printf("Solution: \n");
  224. print_vec(sol);
  225. #endif
  226. // Тесты
  227. #if 0
  228. ortogonalize(m);
  229. print_mat(m);
  230. for(int i = 0; i < N; i++){
  231. for(int j = i; j < N; j++){
  232. vec v;
  233. vec u;
  234. get_column(m, i, v);
  235. get_column(m, j, u);
  236. printf("%d:%d - %lf\n", i, j, dot(u,v));
  237. }
  238. }
  239. #endif
  240. #if 0
  241. mat q;
  242. mat r;
  243. qr_decomposition(m, q, r);
  244. print_mat(m);
  245. print_mat(q);
  246. print_mat(r);
  247. mat inv;
  248. inverse_r(r, inv);
  249. print_mat(inv);
  250. #endif
  251. #if 0
  252. transpose(m);
  253. print_mat(m);
  254. #endif
  255. #if 0
  256. mat inv;
  257. inverse(m, inv);
  258. print_mat(inv);
  259. #endif
  260. }